น่าแปลกใจที่บางคนเก็บเงินเก่งโดยไม่ต้องพยายาม ในขณะที่บางคนมีเงินเดือนสูงแต่กลับเก็บเงินไม่อยู่ หรือทำไมหลายคนวางแผนการเงินได้เป๊ะตั้งแต่อายุยังน้อย แต่บางคนกลับจัดการเงินไม่เป็นสักที? คำตอบอาจไม่ได้อยู่ที่ความรู้ทางการเงินเพียงอย่างเดียว แต่อยู่ที่บุคลิกภาพแบบ MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) ที่มีอิทธิพลต่อวิธีคิดและพฤติกรรมการจัดการเงินของแต่ละคนโดยไม่รู้ตัว

บทความนี้จะพาไปสำรวจความเชื่อมโยงระหว่าง MBTI กับพฤติกรรมทางการเงิน เพื่อทำความเข้าใจว่าทำไมคนแต่ละคนถึงมีนิสัยการใช้เงินที่แตกต่างกัน และวิธีการนำจุดแข็งในแต่ละบุคลิกภาพมาประยุกต์ใช้ในการสร้างความมั่นคงทางการเงินในระยะยาว
 

MBTI ย่อมาจาก Myers-Briggs Type Indicator เป็นเครื่องมือที่ใช้ประเมินบุคลิกภาพของมนุษย์ โดยแบ่งบุคลิกภาพออกเป็น 16 ประเภทหลัก ๆ ซึ่งแต่ละประเภทก็จะมีลักษณะเด่นที่แตกต่างกันออกไป

MBTI เกิดจากแม่ลูกคู่หนึ่งชื่อ Katharine Cook Briggs (แม่) และ Isabel Briggs Myers (ลูกสาว) ที่อยากรู้ว่าทำไมคนเราถึงแตกต่างกันนัก พวกเขาเลยสร้างเครื่องมือนี้ขึ้นมา โดยได้แรงบันดาลใจจากทฤษฎีของ Carl Jung นักจิตวิทยาชื่อดัง

แก่นของ MBTI คือการแบ่งบุคลิกภาพออกเป็น 16 แบบ ใช้ตัวอักษร 4 ตัวเป็นรหัส เช่น INTJ หรือ ESFP แต่ละตัวอักษรบอกเล่าเรื่องราวของแต่ละคน

1. เปิดเผยตัวตน เทียบกับ เก็บตัว (Extraversion Vs. Introversion)

• E - เปิดเผยตัวตน คนกลุ่มนี้เปรียบเสมือนแบตเตอรี่ที่ชาร์จไฟด้วยการปฏิสัมพันธ์ พวกเขามักจะคิดดัง ๆ แสดงความคิดเห็นอย่างฉับไว และรู้สึกมีชีวิตชีวาเมื่อได้อยู่ท่ามกลางผู้คน

• I - เก็บตัว คนกลุ่มนี้เปรียบเสมือนแบตเตอรี่ที่ชาร์จไฟด้วยการอยู่คนเดียว พวกเขามักจะคิดก่อนพูด ชอบไตร่ตรองภายใน และรู้สึกสดชื่นเมื่อได้ใช้เวลากับตัวเอง

2. การรับรู้ผ่านประสาทสัมผัส เทียบกับ การหยั่งรู้ (Sensing Vs. Intuition)

• S - การรับรู้ผ่านประสาทสัมผัส คนกลุ่มนี้เป็นเหมือนกล้องถ่ายภาพที่จับภาพความเป็นจริงอย่างละเอียด พวกเขาให้ความสำคัญกับสิ่งที่เห็นและสัมผัสได้ มักจะเชื่อถือประสบการณ์ตรงและข้อมูลที่เป็นรูปธรรม

• N - การหยั่งรู้ คนกลุ่มนี้เป็นเหมือนจินตนาการที่วาดภาพอนาคต พวกเขามองเห็นรูปแบบและความเชื่อมโยงที่ซ่อนอยู่ มักจะสนใจแนวคิดใหม่ๆ และความเป็นไปได้ที่ยังไม่เกิดขึ้น

3. เหตุผล เทียบกับ ความรู้สึก (Thinking Vs. Feeling)

• T - เหตุผล คนกลุ่มนี้เปรียบเสมือนเครื่องคิดเลขที่ประมวลผลด้วยตรรกะ พวกเขามักจะวิเคราะห์สถานการณ์อย่างเป็นกลาง ให้ความสำคัญกับความถูกต้องมากกว่าความรู้สึก และมุ่งเน้นการแก้ปัญหาอย่างมีเหตุผล

• F - ความรู้สึก คนกลุ่มนี้เปรียบเสมือนเข็มทิศทางอารมณ์ที่นำทางด้วยความรู้สึก พวกเขามักจะพิจารณาผลกระทบต่อผู้คน ให้ความสำคัญกับความสามัคคีและความเห็นอกเห็นใจ และตัดสินใจโดยคำนึงถึงค่านิยมส่วนบุคคล

4. การตัดสิน เทียบกับ ความยืดหยุ่น (Judging Vs. Perceiving)

• J - การตัดสิน คนกลุ่มนี้เป็นเหมือนผู้กำกับที่วางแผนทุกฉากอย่างละเอียด พวกเขาชอบความเป็นระเบียบ มีเป้าหมายชัดเจน และรู้สึกพึงพอใจเมื่อได้ทำงานให้เสร็จสิ้น มักจะทำตามแผนที่วางไว้อย่างเคร่งครัด

• P - ความยืดหยุ่น คนกลุ่มนี้เป็นเหมือนนักสำรวจที่พร้อมปรับเส้นทางตลอดเวลา พวกเขาชอบความยืดหยุ่น เปิดรับโอกาสใหม่ๆ และรู้สึกตื่นเต้นกับความไม่แน่นอน มักจะปรับตัวได้ดีกับการเปลี่ยนแปลงแบบฉับพลัน
   

MBTI แบ่งบุคลิกภาพออกเป็น 16 แบบ แต่ละแบบมีลักษณะเฉพาะตัวที่น่าสนใจ ดังนี้
 

INTJ - นักออกแบบ (Architect) มีความพิถีพิถันในการใช้จ่ายและการลงทุนอย่างมาก พวกเขามีระบบการวางแผนการเงินที่รอบคอบและเป็นขั้นตอน มักจะประหยัดและไม่ใช้จ่ายเกินความจำเป็น สามารถมองข้ามสิ่งล่อตาล่อใจได้ดี ชอบศึกษาข้อมูลการลงทุนอย่างละเอียดก่อนตัดสินใจ แต่บางครั้งความระมัดระวังมากเกินไปอาจทำให้พลาดโอกาสทางการเงินที่ดี

INTP - นักตรรกะ (Logician) มักใช้เงินไปกับความต้องการมากกว่าการสะสมความมั่งคั่ง พวกเขามีความสามารถในการวิเคราะห์ข้อมูลทางการเงินที่ซับซ้อน ชอบศึกษาและทดลองกลยุทธ์การลงทุนที่แปลกใหม่ ไม่ค่อยให้ความสำคัญกับวัตถุภายนอกเช่นเสื้อผ้า บ้าน หรือรถยนต์ในแง่ของภาพลักษณ์ มีแนวโน้มที่จะใช้เวลาวิเคราะห์นานเกินไปจนพลาดโอกาสการลงทุนที่ดี

ENTJ - ผู้บัญชาการ (Commander) มีความเด็ดขาดในการจัดการการเงิน พวกเขาใช้เงินอย่างจริงจังและไม่สุรุ่ยสุร่าย เพราะมองว่าเงินเป็นรากฐานสำคัญของการตัดสินใจในชีวิต ทั้งเรื่องการศึกษาและอาชีพ มีเป้าหมายทางการเงินที่ชัดเจนและทะเยอทะยาน กล้าตัดสินใจลงทุนในโอกาสที่มีศักยภาพสูง แต่อาจมีความเสี่ยงจากความมั่นใจในตัวเองมากเกินไป

ENTP - นักโต้วาที (Debater) มักมีรายได้สูงและใช้เงินเก่ง แต่ไม่ค่อยเก็บออม พวกเขามักวัดความสำเร็จจากความมั่งคั่งที่แสดงออกผ่านวัตถุภายนอก มีความคิดสร้างสรรค์ในการแสวงหาโอกาสทางการเงิน มองเห็นช่องทางที่คนอื่นมองข้าม แต่มักมีปัญหาในการรักษาสมดุลระหว่างรายรับรายจ่าย ควรวางแผนการใช้จ่ายให้รอบคอบและสร้างวินัยในการออมเงิน
 

INFJ - ผู้แนะนำ (Advocate) มีความเปราะบางในเรื่องการเงิน พวกเขามักมองเรื่องเงินในแง่ของความพอเพียง แต่ในความเป็นจริงอาจประสบปัญหาการเงินที่ตึงเครียด โดยเฉพาะเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน พวกเขาชอบลงทุนเพื่อหวังผลกำไรทั้งระยะสั้นและระยะยาว และกล้าที่จะใช้เงินกู้หรือสินเชื่อเมื่อมั่นใจในโอกาสการลงทุน แต่ต้องระวังเรื่องการประเมินความเสี่ยงที่อาจไม่รอบคอบเพียงพอ 

INFP - ผู้ไกล่เกลี่ย (Mediator) ไม่ได้มีแรงจูงใจในการสร้างความมั่งคั่งทางการเงินมากนัก พวกเขามักไม่ให้ความสนใจกับเรื่องการเงินเท่าที่ควร และมักใช้เงินโดยขาดการตัดสินใจที่ดี เนื่องจากเงินไม่ใช่แกนหลักในการใช้ชีวิตของพวกเขา แม้จะสามารถอยู่รอดได้ด้วยตัวเอง แต่อาจเกิดปัญหาเมื่อต้องดูแลรับผิดชอบค่าใช้จ่ายของผู้อื่นด้วย

ENFJ - ตัวเอก (Protagonist) เป็นคนที่เก็บเงินเก่งและมีความรู้ด้านการเงินที่ดี พวกเขามีความใจกว้างและชอบแบ่งปัน มักใช้จ่ายเพื่อสร้างความสุขให้กับคนรอบข้าง อย่างไรก็ตาม พวกเขาอาจประสบปัญหาในการตัดสินใจเรื่องการใช้เงินให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพราะมักคำนึงถึงความรู้สึกของผู้อื่นมากเกินไป ควรสร้างสมดุลระหว่างการให้และการเก็บออมเพื่ออนาคต

ENFP - นักรณรงค์ (Campaigner) มีความเชื่อว่าการใช้เงินน้อยลงจะทำให้ชีวิตดีขึ้น แต่ในความเป็นจริงพวกเขามักมีกำลังซื้อสูงและสามารถซื้อสิ่งที่ต้องการได้ไม่ยาก ด้วยบุคลิกที่ว่อกแว่กและเบื่อง่าย ทำให้บางครั้งพวกเขาอาจหลงลืมเป้าหมายทางการเงินที่วางไว้ การติดตามสถานะการเงินอย่างสม่ำเสมอผ่านแอปพลิเคชันหรือเครื่องมือต่างๆ จึงมีความสำคัญมาก
 

ISTJ - นักคำนวณ (Logistician) มีความระมัดระวังอย่างมากในการใช้เงิน พวกเขาจะคิดหลายรอบก่อนตัดสินใจใช้จ่าย และมีความเชื่อมั่นสูงในวิธีการจัดการเงินของตนเอง อย่างไรก็ตาม ความเข้มงวดในเรื่องการเงินอาจสร้างความอึดอัดให้กับคนในครอบครัว โดยเฉพาะเมื่อต้องพูดคุยเรื่องเงินร่วมกัน

ISFJ - ผู้พิทักษ์ (Defender) มักเลือกการออมเงินมากกว่าการแสวงหารายได้เพิ่ม พวกเขาชอบวิธีการออมเงินแบบดั้งเดิม ใช้จ่ายน้อย และหลีกเลี่ยงการใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น เน้นความปลอดภัยในการจัดการการเงินเพื่อสร้างความมั่นคงให้กับตนเองและคนที่รัก

ESTJ - ผู้บริหาร (Executive) ให้ความสำคัญกับสถานะทางสังคมสูง พวกเขายินดีจ่ายแพงเพื่อให้ได้สิ่งที่ดีที่สุด มักมีรายได้สูงและวางแผนการเงินอย่างรอบคอบ เน้นการหารายได้มากกว่าการใช้จ่าย และไม่ละเลยการออมเงิน แต่มักทุ่มเทเวลาให้กับการทำงานจนขาดสมดุลในชีวิต ควรหาเวลาผ่อนคลายและใช้ชีวิตให้สมดุล

ESFJ - ผู้ให้คำปรึกษา (Consul) มีความระมัดระวังในการใช้เงินและใส่ใจเรื่องการออม พวกเขามักเก็บเงินในรูปแบบที่ปลอดภัยและดั้งเดิม เน้นการประหยัดมากกว่าการหารายได้เพิ่ม อย่างไรก็ตาม ด้วยความที่เป็นคนชอบเข้าสังคมและห่วงใยผู้อื่น บางครั้งจึงเกิดความขัดแย้งในการตัดสินใจว่าควรใช้จ่ายเพื่อตนเองหรือเพื่อผู้อื่น ควรสร้างสมดุลระหว่างการดูแลตนเองและผู้อื่น

ISTP - ผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปะ (Virtuoso) เป็นคนเรียบง่ายในการใช้จ่าย มักใช้เงินน้อยกว่าที่ควรและไม่สนใจวัตถุภายนอก พวกเขามีความกระตือรือร้นในการหางานที่ให้ผลตอบแทนสูงแต่ไม่ต้องทุ่มเทมาก มีความมุ่งมั่นต่ออาชีพน้อยและพร้อมลาออกเมื่อได้เงินตามที่ต้องการ ควรระวังเรื่องความไม่แน่นอนของรายได้และควรมีการวางแผนการเงินระยะยาวที่รอบคอบมากขึ้น

ISFP - นักผจญภัย (Adventurer) มักไม่ได้ตั้งเป้าหมายที่ความมั่งคั่งทางการเงิน แต่จะเลือกใช้จ่ายกับสิ่งที่มีคุณภาพสูงสุด ไม่ว่าจะเป็นเสื้อผ้า ทริปท่องเที่ยว หรืออาหาร พวกเขามองว่าชีวิตคือการเดินทางไม่ใช่จุดหมาย และมักจะสนใจการลงทุนในสินทรัพย์ที่มีมูลค่า เช่น อสังหาริมทรัพย์หรืองานศิลปะ ที่สามารถสร้างผลตอบแทนสูงในอนาคต

ESTP - ผู้ประกอบการ (Entrepreneur) มองเงินเป็นเครื่องมือในการสร้างคุณค่า พวกเขากล้าได้กล้าเสียและมักคิดการใหญ่ ไม่จำกัดงบประมาณในการลงทุนหากเห็นโอกาสที่ดี มีความสามารถในการเพิ่มมูลค่าของเงิน แต่การออมเงินเฉยๆ ทำให้รู้สึกเบื่อ จึงมักแสวงหาความตื่นเต้นผ่านการลงทุนที่มีความเสี่ยงสูง โดยเชื่อว่ายิ่งเสี่ยงยิ่งได้กำไรมาก

ESFP - ผู้มอบความบันเทิง (Entertainer) ให้ความสำคัญกับความสนุกในการใช้ชีวิตเป็นอันดับแรก พวกเขาชอบให้รางวัลตัวเอง มีไลฟ์สไตล์หรูหรา และมักซื้อสินค้าฟุ่มเฟือย การออมเงินจะไม่เป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิตที่ต้องการ อย่างไรก็ตาม พวกเขาสามารถบริหารการเงินได้ดีหากมีที่ปรึกษาที่ดีคอยให้คำแนะนำในการวางแผนการเงินระยะยาว

แม้ MBTI จะได้รับความนิยม แต่ก็มีข้อวิจารณ์เกี่ยวกับความแม่นยำ หลายคนพบว่าผลการทดสอบไม่สอดคล้องกับตัวตนที่แท้จริง ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ

1. ความไม่คงเส้นคงวา ผลลัพธ์อาจเปลี่ยนแปลงเมื่อทำซ้ำในเวลาต่างกัน

2. การตีความคลาดเคลื่อน คำอธิบายบุคลิกภาพอาจไม่ตรงกับประสบการณ์จริง

3. ความเข้าใจผิดในการตอบ อาจเลือกคำตอบที่ไม่สะท้อนความเป็นจริง

4. การเปรียบเทียบระหว่างประเภท เข้าใจผิดว่ามีบางประเภทที่ "ดีกว่า"

5. ข้อจำกัดของแบบทดสอบ อาจไม่สามารถจับความซับซ้อนของบุคลิกภาพได้ทั้งหมด

MBTI ไม่ใช่เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ที่สมบูรณ์แบบ ควรใช้ MBTI เป็นจุดเริ่มต้นในการเรียนรู้เกี่ยวกับตนเอง ไม่ใช่คำตอบสุดท้าย เปิดใจยอมรับความซับซ้อนของบุคลิกภาพและพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง โดยไม่ยึดติดกับ "ประเภท" ที่ได้รับมากเกินไป
 

การเข้าใจบุคลิกภาพ MBTI ของตนเองเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการวางแผนการเงินที่เหมาะสม แต่ละบุคลิกภาพมีจุดแข็งและข้อควรระวังที่แตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มนักวิเคราะห์ที่ชอบวางแผนระยะยาว กลุ่มนักการทูตที่ใส่ใจผู้อื่น กลุ่มผู้พิทักษ์ที่รักความมั่นคง หรือกลุ่มนักสำรวจที่ชอบความยืดหยุ่น การมีผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่เหมาะสม เช่น ประกันชีวิตแบบสะสมทรัพย์ จะช่วยเสริมจุดแข็งและลดจุดอ่อนในการจัดการการเงินของแต่ละบุคลิกภาพ ทั้งในด้านการออม การลงทุน และความคุ้มครอง เพื่อนำไปสู่ความมั่นคงทางการเงินในระยะยาว เพราะไม่ว่าจะเป็นบุคลิกภาพแบบใด ทุกคนล้วนมีศักยภาพในการสร้างความมั่งคั่งให้กับชีวิตได้อย่างแน่นอน

ที่มา

• 16personalities

• การใช้จ่ายและการออมเงิน ของ 16 บุคลิกภาพ MBTI - Finnomena

• MBTI 16 บุคลิกภาพ กับ Money Management - trueid